Один з важливих компонентів ефективного відновлення після травм слугує грамотно підібране фізичне навантаження. Дотримання принципів послідовності та адекватності дозування фізичного навантаження є невід’ємною складовою в побудові фізіотерапевтичної програми. Розуміння градації стресу на різні структури ОРА дає можливість сформулювати протипокази та застереження щодо фізичного навантаження на відповідних етапах загоєння, а також допоможе в побудові безпечної та ефективної програми фізичної терапії.
В таблиці наведені результати наукових досліджень щодо різного роду терапевтичних вправ та відсотку їх напруги на ПХЗ (передню хрестоподібну зв’язку). Табличні дані допоможуть в побудові програми фізичної терапії пацієнтів після пластики ПХЗ.
Реабілітаційні втручання здатні чинити стрес на ПХЗ наступним чином:
- Терапевтичні вправи, які створюють найбільшу напругу на ПХЗ, продукують скорочення чотириголового м’язу в діапазоні від 60° згинання до повного розгинання (включають ізометричне скорочення чотириголового м’язу, присідання, активне розгинання, ходьба по сходах, спускання зі степу, підйом на степ).
- На відміну від загально прийнятої думки, компресійні сили на коліно викликані вагою тіла чинять стрес на ПХЗ. Терапевтичні вправи у закритому кінематичному ланцюзі, такі як присідання з додатковим опором не збільшують стрес на ПХЗ пропорційно до збільшення опору. І навпаки додаючи опір під час розгинання коліна у відкритому кінематичному ланцюзі зростає стрес на ПХЗ.
- Низький чи відсутній стрес на ПХЗ спостерігається при 1. скороченні групи хемстрінг (ізометричне скорочення групи хемстрінг чи активне згинання в коліні по всій амплітуді руху); 2. ізометричне скорочення чотириголового м’язу в амплітуді 60° згинання та більше; 3. Одночасне скорочення чотириголового та групи хемстрінг при 30° згинання і більше; 4. Активне згинання та розгинання в коліні без додаткового опору в діапазоні амплітуди 35°-90° згинання.
Підготував Тарас Панасевич
Використані джерела:
- Beynnon BD, Fleming BC, Johnson RJ, et al. Anterior cruciateligament strain behavior during rehabilitation exercises in vivo. Am J Sports Med 1995;23:24–34.
- Beynnon BD, Fleming BC. Anterior cruciate ligament strain in-vivo: review of previous work. J Biomech 1998;31:519–525.
- Beynnon BD, Johnson RJ, Fleming BC, et al. The strain behavior of the anterior cruciate ligament during squatting and active flexionextension. Am J Sports Med 1997b;25:823–829.
- Beynnon BD, Uh BS, Johnson RJ, et al. Rehabilitation after anterior cruciate ligament reconstruction. A prospective, randomized,4 double-blind comparison of programs administered over 2 different time intervals. Am J Sports Med 2005;33:347–359
- Beynnon BD, Uh BS, Johnson RJ, et al. The elongation behavior of the anterior cruciate ligament graft in vivo. A long-term follow-up study. Am J Sports Med 2001;29:161–166.
- Fleming BC, Beynnon BD, Renström PA, et al. The strain behavior of the anterior cruciate ligament during stair climbing: an in vivo study. Am J Sports Med 1999;15:185–19
- Fleming BC, Beynnon BD, Renström PA, et al. The strain behavior of the anterior cruciate ligament during bicycling. An in vivo study. Am J Sports Med 1998;26:109–118.
- Fleming BC, Beynnon BD. In vivo measurement of ligament/tendon strains and forces: a review. Ann Biomed Eng 2004;32:318–328.
- Fleming BC, Ohlén G, Renström PA, et al. The effects of compressive load and knee joint torque on peak anterior cruciate ligament strains. Am J Sports Med 2003;31:701–707.
- Fleming BC, Renstrom PA, Beynnon BD, et al. The effect of weightbearing and external loading on anterior cruciate ligament strain. J Biomech 2001a;34:163–170.
- Fleming BC, Renström PA, Ohlén G, et al. The gastrocnemius muscle is an antagonist of the anterior cruciate ligament. J Orthop Res 2001b;19:1178–1184.
- Heijne A, Fleming BC, Renström PA, et al. Strain on the anterior cruciate ligament during closed kinetic chain exercises. Med Sci Sports Exerc 2004;36:935–941
- Jonsson H, Karrholm J. Three-dimensional knee joint movements during a step-up: evaluation after anterior cruciate ligament rupture. J Orthop Res 1994;12:769–779.
- Markolf KL, Burchfield DM, Shapiro MM, et al. Biomechanical consequences of replacement of the anterior cruciate ligament with patellar ligament allograft. Part I: insertion of the graft and anteriorposterior testing. J Bone Joint Surg 1996;78A:1720–1727.
- Markolf KL, Burchfield DM, Shapiro MM, et al. Biomechanical consequences of replacement of the anterior cruciate ligament with patellar ligament allograft. Part II: forces in the graft compared with forces in the intact ligament. J Bone Joint Surg 1996;78A:1728–1734.
- Markolf KL, Wascher DC, Finerman GA. Direct in vitro measurement of forces in the cruciate ligaments. Part I: the effect of multiplane loading in the intact knee. J Bone Joint Surg 1993;75A:377–386.